donderdag 9 augustus 2012

Op herhaling: Roddelaars Ontmaskerd (de ontmaskering)

Blootleggen
In deze narede schrijf ik over de werkelijke ont-maskering van de Roddelaar en het systeem dat dit toelaat. In deel 1 t/m 3 heb je kunnen lezen hoe 'gedoe' ontstaat en hoe dat vanuit de Drama Driehoek doorwerkt in mensen en in teams. Mijn aandacht voor dit onderwerp is zo groot omdat ik vaak zie in teams en organisaties dat het veel energie kost en niet echt iets opleverd. Het is wat ik noem 'schijn winst' die er vanuit de Roddelaar mee gehaald wordt. Datzelfde geldt voor de anderen in de Drama Driehoek, want de leiding komt feitelijk niet tot zijn recht en het slachtoffer wordt ongewenst beschadigd. Systemisch is voorspelbaar dat als dit niet tot in de kern wordt blootgelegd, het leidt tot een negatief eindresultaat.

Hoe 'ont'-masker je dan?
De Drama Driehoek is zoals eerder beschreven een systeem waarbij mensen in verschillende (ego)rollen schieten. Die rollen zijn altijd verbonden aan het verleden. In de TA heten dat de scriptmatige rollen. De Redder, Aanklager en Slachtoffer zijn negatief in hun transacties. Die transacties zijn vrijwel altijd met een onderliggende boodschap. Oftewel, een boodschap met een bijbedoeling. De door mij uitgewerkte casus betrof het een Roddelaar die zelf liever niet ontdekt wilde worden. De leidinggevende was onmachtig in hoe dit goed aan te pakken en het Slachtoffer was in eerste instantie nog het meest bewust van wat er speelde, maar liep vast in het machtsspel.

De Roddelaar (aanklager) werkte op een diepere laag vanuit een paradigma, 'ik ben beter dan jij, ik ben wel ok, maar jij nog niet, je moet het doen zoals ik het doe, dan doe jij het ook goed'. Daarmee miskende ze de mogelijkheden van de ander en kon daar niet mee dealen. Zij sloot zich af van haar eigen lerende vermogen en was alleen maar aan het oordelen. Door de roddel te verspreiden naar de leiding en collega's wilde ze feitelijk erkenning vragen voor eigen rol en aandeel. Ze zocht het dus niet bij zichzelf, maar leidde af door met de roddel te starten.

De Roddelaar hier ont-maskeren betekent dus dat eerst inzichtelijk gemaakt moet worden in welke ego rol ze zich bevond. Dat begon met Aanklagen (roddel verspreiden en afleiden van zichzelf) en Redder zijn (door te denken dat het rondvertellen iets gaat losmaken bij de leiding en anderen en iets ter sprake willen brengen) en vervolgens zelf Slachtoffer zijn, want zo was het niet bedoeld etc.

Ont-maskeren kan met de Winnaarsdriehoek.
De Roddelaar kan ontmaskerd worden met de Winnaarsdriehoek. Daarin kunnen drie posities ingenomen worden (ik beperk me nu in de uitleg, in latere blogartikelen kom ik erop terug!).

De Roddelaar in een Assertieve Positie: vindt zichzelf ok en anderen ook. Er is geen oordeel, maar openheid. In de assertieve positie laat je anderen toe en ken je je gevoelens en eigen behoeften. Als dat 'tever' gaat dan grijp je tijdig in en kun je dat zonder schade benoemen in het hier en nu. De kunst van de assertieve positie is zelf leiderschap nemen en het effect op jezelf benoemen en je behoefte bespreken vanuit verbinding en die recht doet aan de waarde en waardigheid van anderen.

De Roddelaar in een Kwetsbare Positie: beschouwt zichzelf en anderen als ok. In deze positie ben je op Volwassen wijze in staat om je gevoelens te benoemen. Dit geldt voor het hier en nu. Dus nooit achteraf. Kwetsbaar zijn wil zeggen dat je passend eigen verantwoordelijkheid neemt. De roddelaar zou in dat geval de eigen irritatie of boosheid kunnen onderzoeken (in de casus bleek er sprake van jaloersheid en een al langer durende onenigheid ten aanzien van beloning door de leiding).

De Roddelaar in een Zorgzame Positie: gaat ook uit van zichzelf en anderen als ok beschouwen. Daarbij help je vanuit deze positie alleen als er om hulp wordt gevraagd of als je toch hulp wil bieden gebeurt dat bewust en niet om een tegenprestatie of om waardering te krijgen.

D u u r z a a m veranderen
De Winnaarsdriehoek gaat uit van Volwassen reacties in het hier en nu, waarbij eerlijk wordt benoemd wat er speelt en waar behoefte aan is. In het model van Tijdstructurering (lees de reeks Van Terugtrekken naar Intimiteit) heet dit Intimiteit.
De Roddelaar was (nog) niet op een Volwassen manier in staat om op Intiem niveau een situatie te onderzoeken. Het gedoe had voorkomen kunnen worden als in het systeem meerdere mensen Volwassen waren geweest. Bij de leiding ontbrak het ook aan dit stuk bewustwording en het Slachtoffer van de roddel heeft zich ook laten leiden door de systemische druk van het Drama. Voor alle partijen, dus ook voor collega's die de roddel aanhoorden was nog veel te leren.
De winnaarsdriehoek en de bewust gekozen posities en behoeften kunnen op de lange termijn de oplossing zijn om energieverlies door gedoe te voorkomen en eerlijker en intiemer van elkaar te leren en dit vervolgens ook echt uit te dragen. Dan is er geen schijnwinst, maar duurzame gezondheids winst.

3DMens? Kies bewust, werk bewust vanuit de winnaarsrol en breng echte beweging! En heb je neiging om te roddelen? Vraag jezelf dan af: Waarom heb ik dit nodig? Wat zit erachter? Naar welke winst ben ik op zoek? Kan dat ook op een niet schadelijk voor anderen manier?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten